13/4/12

των μεγάλων ημερών

Μεγάλη Πέμπτη Ορθόδοξη χθες,Πέμπτη του Πάσχα Δυτικών,κάποια συνηθισμένη Πέμπτη αλλού.

Όπου και να΄σαι το έθιμο σε βρίσκει και σε αγκαλιάζει.Ειδικά αν μεγάλωσες στη Μεγαλόνησο,στη Νήσο των Αγίων όταν οι γιαγιάδες ακόμη φορούσαν "κουρούκλα" λόγω πένθους,και είχαν στις αυλές τους το μισό ζωϊκό βασίλειο,που το ανάσταιναν και το διαχειρίζονταν με σεβασμό για τη θυσία. Ήξεραν,έζησαν θυσίες πολλές. Ένας κόσμος γυναικείας σοφίας που σημάδεψε την ανατροφή όλων μας,ακόμη και στο ελάχιστο.


Πρωί πρωί τηλεφώνησα στης θείας στο χωριό να "ελέγξω" αν είχαν αρχίσει τις  φλαούνες "μας".
- Καλό! Πίνουμε τον καφέ μας,και περιμένουμε τες να ψηλώσουν. Η θεία η Κ πήγε στης θείας της Α να τη βοηθήσει.

Η θεία η Κ,γυναίκα του βενιαμίν της οικογένειας της γιαγιάς. Από τότε που μας άφησε η γιαγιά, πήρε τη θέση της στις ...φλαούνες. Επιβλέπει,διορθώνει,σάμπως και η μάμμα με την αδερφή της δεν έβλεπαν και δεν έφτιαχναν τόσες δεκαετίες! Το χέρι της όμως είναι μαγικό, δίνει γλύκα στα κουλούρια και αφράδα στις φλαούνες, για αυτό μετά συνεχίζει το έργο, βοηθώντας τη μικρή αδερφή της γιαγιάς.
Στο τέλος συναντούνται όλες στο διπλανό χωριό,στον φούρνο,με τις "λαμαρίνες τους". Τραπέζωμα φλαούνων, σε όλα τα σχήματα και τα χρώματα,αλμυρές γλυκές,με το παραδοσιακό τυρί ή με την αναρή ή το χαλλούμι (το κυπριακό χαλλούμι πάντα έχει 2 λάμβδα!). Κι επειδή πάντα προτιμούσα τα κουλούρια,στον πηγαιμό για τη δουλειά αγόρασα ανατολίτικο κουλλούρι Θεσσαλονίκης.

Πού τα χρόνια που πύρρωναν τον κτιστό φούρνο στην αυλή. Την πρώτη φορά που η μαμά μου προσπάθησε να τον ανάψει, θρυλική! Μια κοπελίτσα πόλης, με λεπτεπίλεπτα χεράκια και εύθραυστη γνώση του ξυλόφουρνου, σπρώχνει το φτυάρι (δεν ξέρω πως το λένε) για να αναμιχθούν τα ξύλα (ή κάτι άλλο) και πουυυυυυυυυυυυυυυυυφ, πετάγεται μια σπίθα χωριάτα και της καίει τη φράντζα.
- Μάμμα!!! Εν θέλω! Παραιτούμαι! Δεν θα καώ ενώ υπάρχουν ηλεκτρικοί φούρνοι!
- Άκουσμε τζαι θα δεις! Να σου λαλώ τζαι να ακούεις!
- Όοοοοοοοοοοοοοοχι!
- Φέρτο φκυάρι δα!

Τσαπ τσουπ,αναμίχτηκαν τα ξύλα, πύρρωσε ο φούρνος, αρωματικές αφράτες φλαούνες και κουλούρια. Τα ιερά χέρια της γιαγιάς του χωριού,που δεν την τρόμαζε δουλειά καμιά! Όλες τις (δουλειές) έσκιαζε η παρουσία της και δεν έμενε ζυμαράκι κανένα.

Μεγάλη Παρασκευή σήμερα, θα ακολουθήσω τη λειτουργία από το διαδύχτιο.
Η λύτρωση του ξενιτεμένου όταν η Ελληνική Εκκλησία είναι πολύ μακρυά για να προλάβεις τη λειτουργία στο μεταξύ των δυτικών υποχρεώσεων.

Η παράδοση ζητάει Κόκκινα Αυγά και θα επαναλάβω το  Φυσικό Βάψιμο Αυγών με φρούτα δάσους και κουρκουμά, που δοκίμασα πέρσι. Με τις απαραίτητες μικροαλλαγές στη λεπτομέρεια.


Καλό Πάσχα σε όσους φεύγουν ήδη για μίνι διακοπές στο χωριό και αλλού.
Καλή Ανάσταση σε όσους πιστεύουν.

Με Αγάπη για όλους μας!




12 σχόλια:

  1. Ωραια αναρτηση! Μυριζει παραδοση,

    Εμεις επυρωσαμεν τον ξυλοφουρνο εχτες. Το φτυαρι που λεεις, εν το θκιαρτηστηρι, που θκιαρτιζουν τα καρβουνα μες τον φουρνο. Εβαλαμεν τζαι τες φλαουνες μας μεσα με την... κόπην τζαι γίνησαν κούκλες, κοσμήματα!

    Τα αυκα μας κοτσιηνίζουμεν τα με το ριζάρι. Εν μια ρίζα που την κουπανιεις, βράζεις την μαζι με τα αυκα τζαι φκαλει βυσσινοκόκκινο χρωμα.

    Καλην Ανασταση Μωβ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γρούτα μου,
      ποιός γλυτώνει από το χέρι της παράδοσης,ήθελα να'ξερα! :))))))))))))))))))
      Το θκιαρτηστήρι είναι το φουρνέφκιος που λαλεί η Ποστ μας παρακάτω; Διότι νομίζω εν τούτη τη λέξη που εχρησιμοποιούσε η γιαγιά μου.
      Ούτε την κόπη τη ξέρω,ξέρω τους μόνιππους όμως,μετρά; "Κούκλες" όλες τα ίδια λέμε τελικά και όντως,πρόπερσι που τις έβλεπα δεν ήξερα ποιές να πρωτοθαυμάσω.Βέβαια προτιμώ να τις βλέπω από να τις τρώω. :)))))))))))))
      Ριζάρι,πολλά δυνατό στην Κύπρο,θα το κάμω του χρόνου.Αν θυμηθώ να το ψάξω εγκαίρως δηλαδή.Ευχαριστώ σε Γρούτα μου,για το λεξιλόγιο!

      Καλή Ανάσταση Γρούτα μου!!!

      Διαγραφή
    2. Μωβ μου λαλουμεν το θκιαρτηστηρι ή θκιαρτοσάνιο (γιατι παλια ηταν ξυλενο).

      Ριζαρι πουλουν τζαι ορισμενες υπεραγορες.

      Οι μονιπποι ιντα πο ναι?

      Διαγραφή
  2. Μα τι ωραίες περιγραφες ρε Μωβ!!! Το καταδυναμη εμεις δαπάνω δα!

    Καλο Πάσχα τζαι να περασετε ομορφα! :)))) χχχχ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το καταδύναμη και το καταδοκείν εδώ! :))))))))))

      Ετοιμάστηκες; Εγώ σήμερα όλη μέρα ψώνια-ΔΕΝ έβρισκα αυγά από τη Δευτέρα!!!- και μαγείρεμα,ο Λάβης καθάρισμα του σπιτιού.

      Καλό Πάσχα Πρας μου,και να περάσετε κι εσείς πολύ όμορφα!
      πολλά φιλιά

      Διαγραφή
  3. Καλό Πάσχα... καλά να περάσετε... :)

    υ.γ. στην περιφορά του Επιταφίου ενά φακκάς γυρό του σπιθκιού; :ρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. χαχαχαχαχαχα εννοείται,κρατούσα κι ένα μπουκέτο λουλούδια! :ΡΡΡ :))))))))))

      Καλό σου Πάσχα!!!
      (είσαι τεχνίτης της σούβλας άραγε;)

      Διαγραφή
    2. η αλήθκεια είμαι ο καλύτερος μάστρος να τρώω τη σούβλα... :ρ
      2-3 έτυχε να κάμω εγώ τα σουβλάκια... εν είμαι τζαι ο καλύτερος... :ρ

      υ.γ. η ερώτηση πόθεν σου ήρτεν; :ρ

      Διαγραφή
  4. Καλή Ανάσταση thalassamov. Η μυρωδιά των φλαούνων σας επέρασε την οθόνη και ήρτε ως δακάτω. Πανέμορφη και συγκινητική ανάρτηση. Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ωραίες αναμνήσεις θαλασσούλλα μου.
      καλό Πάσχα... α τζιαι το φκυάρι του φούρνου εν ο "φουρνεφκιος"

      Διαγραφή
    2. Αενιμα μου,μετα καλά σου λόγια έγινα πιο κόκκινη από τα αυγά της Γρούτας.
      Καμιά φορά λες-γιατί δεν τα βιντεοσκοπούσαν όταν έπρεπε;καλή δουλειά κάνουν και οι αναμνήσεις βέβαια...:)))

      Καλή Ανάσταση!

      Διαγραφή
    3. Ποστ μου,
      Φουρνόφκιος ή φουρνέφκιος; θυμούμαι το πρώτο αλλά πόσες λέξεις ανταλλάσουν το ο με το ε στην κάθε διάλεκτο ή περιοχή; :)))))

      Καλό σου Πάσχα!!!

      Διαγραφή

κυματοθραύστες